Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã theo dõi sát diễn biến tiền tệ trong nước quốc tế, dự báo lạm phát và lãi suất thị trường để điều hành lãi suất phù hợp với cân đối vĩ mô, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền tệ. NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tích cực tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.
Đến cuối tháng 2/2023, mặt bằng lãi suất trên thị trường đã ổn định và có xu hướng giảm. Lãi suất cho vay bình quân phát sinh mới đã giảm khoảng 0,43%/năm (so với cuối năm 2022); đã có 22 NHTM giảm lãi suất cho vay bình quân.
Trong 2 tháng đầu năm 2023, kinh tế vĩ mô tiếp tục được giữ vững ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. So với cùng kỳ năm trước, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 02/2023 tăng 4,31%, thấp hơn CPI tháng 01/2023 (4,89%). Thanh khoản hệ thống các tổ chức tín dụng được bảo đảm, dồi dào. Hệ thống ngân hàng tiếp tục huy động được nguồn vốn ổn định, đáp ứng đủ và kịp thời cho nhu cầu tăng trưởng tín dụng gia tăng của nền kinh tế.
Trên cơ sở đó, triển khai chỉ đạo của NHNN, từ ngày 6/3/2023, các NHTM đã đồng thuận giảm lãi suất tiền gửi kỳ hạn 6 - 12 tháng so với mức lãi suất niêm yết của từng ngân hàng tính đến 27/02/2023. Trong đó, 04 NHTM nhà nước đồng thuận giảm 0,2%/năm; nhóm các NHTM cổ phần đồng thuận giảm 0,5%/năm.
Việc giảm lãi suất huy động này sẽ giúp các NHTM giảm chi phí, qua đó có điều kiện để giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế, nhất là đối với các lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Thực tế, lãi suất cho vay bình quân phát sinh mới trên thị trường giảm 0,43%/năm, nhưng vẫn cao hơn 3,0-3,5% so với cùng kỳ.
Theo SSI Research, trên thực tế, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay có giảm so với thời điểm cuối năm 2022 nhưng vẫn ở mức cao so với nhu cầu thực tế của nền kinh tế.
Ở chiều huy động, mức lãi suất niêm yết dành cho khách hàng cá nhân tại các NHTMCP đã được điều chỉnh giảm thêm 20-50 điểm cơ bản từ ngày 6/3, xuống chỉ còn cao nhất 9,0%/năm cho kỳ hạn 12 tháng. Mặt bằng lãi suất cho vay trên thị trường cho doanh nghiệp sản xuất thông thường đang dao động ở mức 10-10,5%/năm cho kỳ hạn 6 tháng và 11-12%/năm cho kỳ hạn 12 tháng, trong khi lãi suất vay tiêu dùng đã được đẩy lên mức 14-16%/năm.
Trước đó, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục điều hành hợp lý theo hướng phấn đấu giảm lãi suất hơn nữa.
Một vấn đề rất quan trọng khác là tín dụng, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm 14 - 15%, cao hơn năm 2022, và có điều chỉnh linh hoạt theo diễn biến thị trường. Trong tháng 02/2022, NHNN cũng đã thông báo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, tính tới 28/2, tín dụng toàn hệ thống vẫn tăng trưởng thấp.
Đối với việc này, Thống đốc cho biết, NHNN đã rà soát, đánh giá và thấy rằng các điều kiện cho vay được giữ nguyên, không thắt chặt, từ đầu năm các ngân hàng không bị hạn chế về room tín dụng, thanh khoản hệ thống dư thừa,… Do đó, việc tín dụng tăng trưởng chậm có một số nguyên nhân do: 2 tháng đầu năm trùng vào dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023; thứ hai, nhiều doanh nghiệp vẫn chịu tác động bởi dịch Covid-19, một số doanh nghiệp không đáp ứng được các điều kiện vay vốn, đơn hàng của nhiều doanh nghiệp suy giảm khiến nhu cầu vay vốn không cao bằng năm ngoái.