-
Một nhóm người đi rừng khi leo lên một cây cao để lấy một cây lan phi điệp tím đã vô tình phát hiện một loại quả rất hiếm gặp là Na rừng còn có tên gọi khác: Nắm cơm, Na dây; Xưn xe, Ngũ vị tử nam...
-
Na rừng có tên khoa học là: Kadsura Coccinea. Đây là loại cây thân leo, lá hình bầu dục thường mọc trong rừng sâu và có độ phủ tán trên 40%, ở độ cao từ 150 – 1200m so với mặt nước biển.
-
Cây mọc rải rác trong các rừng kín, rừng tái sinh ở độ cao từ 200-1000m. Phân bố ở các vùng Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai (Sapa), Vĩnh Phúc (Tam Đảo), Hoà Bình, Hà Nội (Ba Vì), Quảng Trị (Đông Trị), Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Kon Tum, Lâm Đồng (Di Linh, Braian, Bảo Lộc).
-
Quả Na rừng khi chín rất thơm và sóc rất hay tìm để ăn. Đây cũng là một trong 3 vị thuốc trong bài thuốc "Tứn khửn", bài thuốc chữa yếu sinh lý nổi tiếng của đồng bào dân tộc Sơn La.
-
Vì vậy Na rừng còn được gọi là "thần dược phòng the". Tại Việt Nam chưa có tài liệu nào nghiên cứu về cây Na rừng. Tuy nhiên, ở Trung Quốc đã nghiên cứu và viết thành sách hướng dân cách dùng loại cây này.
-
Tại huyện Yên Thế các lương y và các đồng bào dân tộc trên huyện Yên Thế hay dùng làm thuốc thang chữa phong thấp ăn uống kém phụ nữ hãm uống sau khi sinh đẻ chống hậu sản.
-
Cây Na rừng có rất nhiều tác dụng trong việc bồi bổ cơ thể và chữa bệnh. Rễ cây, thân cây và quả của cây Na rừng đều có tác dụng chữa bệnh.
-
Quả Na rừng có thể trị phong thấp, hay làm thuốc an thần trị chứng mất ngủ, giúp điều hòa khí huyết, hồi sức. Rễ cây cũng có tác dụng chữa viêm ruột mạn tính, viêm dạ dày ruột cấp tính, viêm loét dạ dày và hành tá tràng...
-
Chiết xuất từ rễ tên là 3-methoxy-4-hydroxy-3 ', lignans 4'-methylenedioxy, qua thí nghiệm dược lý cho thấy cho khả năng chống viêm và tác dụng an thần nhất định.
-
Rễ cây thu hái quanh năm, rửa sạch, thái phiến, phơi khô dùng dần. Liều dùng, sắc 15-30g rễ khô lấy nước uống.
-
Dân gian cũng thường dùng vỏ thân, vỏ rễ làm thuốc bổ, kích thích tiêu hoá, giảm đau. Ngày dùng 8-16 g sắc hoặc ngâm rượu uống.
-
Loại quả lạ và hiếm này được nhiều người săn lùng đến mức báo động về để làm thuốc nên có giá trị rất cao, nhiều quả to có giá lên đến vài triệu đồng mỗi quả (trung bình một quả na rừng nặng từ 3 – 4kg).
-