Cảnh báo sự nguy hiểm của bệnh Whitmore khiến 4 người tử vong

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai chỉ trong tháng 8/2019, Trung tâm Bệnh nhiệt đới đã tiếp nhận 12 ca mắc bệnh Whitmore, trong đó có 4 ca đã tử vong. Căn bệnh này có tỷ lệ tử vong rất cao (tới 40%) đang có nguy cơ tái bùng phát.

Trong tháng 8 vừa qua, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới ghi nhận 4 ca tử vong do whitmore vì những bệnh nhân này đã bị vi khuẩn làm tổn thương nhiều cơ quan, dẫn tới sốc nặng.

Theo bác sĩ Cường, tại Trung tâm, có bệnh nhân điều trị sang tuần thứ hai vẫn có khả năng bị sốc, suy đa tạng, tổn thương gan, thận, suy hô hấp, trụy tim mạch. Các bác sĩ đã dùng kháng sinh nặng và kết hợp hội chẩn nhiều chuyên khoa nhưng những ca này tổn thương gan và suy hô hấp nặng, không thể qua khỏi.

Lý giải nguyên nhân của tình trạng này, bác sĩ Đỗ Duy Cường, cho biết mùa mưa là thời điểm thuận lợi để vi khuẩn whitmore phát triển. So với các năm, năm 2019 là năm xuất hiện whitmore nhiều, bệnh cảnh lâm sàng đa dạng. Whitmore tiến triển nhanh và có thể gây tử vong nhanh với tỷ lệ tử vong cao nếu bệnh nhân không được chẩn đoán đúng và điều trị kháng sinh phù hợp.

Whitmore là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. Vi khuẩn này có trong đất, bùn và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này. Bệnh được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước và lưu hành lẻ tẻ tại một số tỉnh phía Nam và bệnh này được xếp vào bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bị “lãng quên”.

Theo các bác sĩ, hiện bệnh Whitmore không có vaccine và không phương pháp phòng bệnh đặc hiệu. Whitmore do vi khuẩn gram âm gây bệnh cảnh nhiễm trùng máu. Tỷ lệ tử vong của bệnh Whitmore có thể lên đến 50 - 60%.

- Tiếp xúc trực tiếp các vết xước trầy da với đất hoặc nước nhiễm khuẩn.

- Hít phải các hạt bụi có chứa vi khuẩn.

- Lây nhiễm qua đường ăn uống khi thức ăn nhiễm khuẩn.

- Vi khuẩn có thể truyền từ mẹ sang con qua tuyến sữa khi người mẹ bị áp xe tuyến vú do vi khuẩn B. pseudomallei.

- Tiếp xúc vết xước trầy da với động vật chết do nhiễm bệnh Whitmore như chó, mèo, bò, dê…

Gần đây, các ca bệnh được báo cáo có xu hướng gia tăng, cao điểm của các ca bệnh thường xảy ra vào mùa mưa tập trung từ tháng 7-11. Do đó những người làm việc tiếp xúc nhiều môi trường đất và nước phải có phương tiện bảo hộ lao động, nếu có trầy xước ngoài da cần điều trị sớm và triệt để.

Whitmore được coi là "kẻ mạo danh" vì bệnh không có những biểu hiện lâm sàng rõ ràng và thường bị chẩn đoán lâm sàng nhầm sang các bệnh khác. Chẩn đoán chính xác bệnh phải dựa trên các xét nghiệm phân lập và định danh vi khuẩn trong các mẫu bệnh phẩm máu, mủ, đờm, nước tiểu, hoặc dịch não tủy.

Người bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mạn tính có nguy cơ dễ mắc bệnh này với các biểu hiện lâm sàng đa dạng: sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách, viêm phổi... Bệnh có thể gây tử vong nhanh nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời.

Thậm chí ngay cả khi được chẩn đoán, việc điều trị cũng hết sức khó khăn, kéo dài. Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần.