Những tòa tháp Chăm cổ xưa nhất Việt Nam

1. Nằm ở xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, Thánh địa Mỹ Sơn là quần thể đền tháp Chăm quy mô lớn nhất Việt Nam. Các công trình ở nơi đây được xây trong nhiều thế kỷ, trong đó có niên đại xưa nhất là các tháp E1, F1.

Có từ thế kỷ VIII, các tháp này được giới nghiên cứu xếp vào nhóm phong cách kiến trúc Mỹ Sơn E1. Đây chính là phong cách xuất hiện sớm nhất của kiến trúc Chăm Pa.

Phong cách kiến trúc Mỹ Sơn E1 phản ánh ảnh hưởng từ bên ngoài của văn hóa tiền Angkor và cả nghệ thuật Dvaravati và miền Nam Ấn Độ, là nền tảng để người Chăm phát triển các dạng kiến trúc giai đoạn sau này.

Do sự tàn phá của thời gian và bom đạn, ngày nay các tháp E1, F1 ở thánh địa Mỹ Sơn đã bị đổ nát nghiêm trọng.

2. Nằm ở xã Phú Diên, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, tháp Phú Diên hay tháp Mỹ Khánh có niên đại từ khoảng giữa thế kỷ VIII, là một trong những tòa tháp Chăm lâu đời nhất còn tồn tại ở Việt Nam đến nay.

Tháp nằm sâu dưới lòng cồn cát từ 5 – 7 mét, thấp hơn mực nước biển 3-4 mét và chỉ cách mép nước biển 120 mét. Đây là một vị trí rất đặc biệt , vì phần lớn các tháp Chăm được biết đến ở Việt Nam đều nằm trên các đỉnh đồi và cách xa bờ biển.

Cấu trúc còn lại của tháp Phú Diên gồm phần móng tháp, đế tháp, chân tháp, thân tháp, diềm mái và lòng tháp. Mặt bằng lớp dưới cùng của tháp dài 8,22 mét, rộng 7,12 mét. Công trình thuộc dạng tháp lùn trong nghệ thuật kiến trúc tháp Chăm.

Theo các nhà nghiên cứu, tháp Phú Diên thuộc là nhóm tháp khởi đầu của kiến trúc tôn giáo Chăm xây dựng bằng chất liệu bền vững. Di tích này được phát hiện vào năm 2001 theo một cách hoàn toàn ngẫu nhiên.

2. Nằm trên đồi Bà Nài, cách trung tâm thành phố Phan Thiết 7 km về hướng Đông-Bắc, tháp Po Sah Inư (còn gọi là tháp Chăm Phố Hài) là một những di tích Chăm đẹp và nổi tiếng nhất của Việt Nam.

Khu đền tháp này được người Chăm xây dựng từ cuối thế kỷ 8, đầu thế kỷ 9. Nhóm tháp gồm 3 tháp: Tháp chính A hơi chếch về phía Nam, hai tháp phụ là B hơi chếch về phía Bắc và C chếch về hướng Đông cạnh tháp A.

Kiến trúc của tháp Po Sah Inư thuộc về giai đoạn phong cách Hòa Lai. Tuy chỉ có kích thước vừa và nhỏ, nhưng tháp chắt lọc được những tinh hoa kỹ thuật kiến trúc và nghệ thuật trang trí của người Chăm xưa.

Trong các tòa tháp Chăm có từ thế kỷ thứ VIII còn tồn tại đến nay, Po Sah Inư chính là công trình còn nguyên vẹn nhất.

Mời quý độc giả xem video: Giải mã thông điệp ý nghĩa trống đồng Đông Sơn. Nguồn: Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội.