'Bom nợ' 23 nghìn tỷ USD của Trung Quốc sắp trở nên tồi tệ hơn

Kể từ năm 2021, một thị trấn sản xuất than đá xa xôi ở đông bắc Trung Quốc buộc phải tiến hành cuộc tái cấu trúc tài chính chưa từng có.
Hegang, một thành phố Trung Quốc với gần một triệu dân nằm gần biên giới với Nga, có khoản nợ cao hơn gấp đôi thu nhập tài chính của nó, trở thành tâm điểm chú ý của đất nước tỷ dân cách đây gần 18 tháng.
Cư dân của thành phố này hiện đang cảm thấy gánh nặng của việc thắt chặt tài chính, theo Bloomberg.
Người dân địa phương phàn nàn về việc thiếu hệ thống sưởi trong nhà ở nhiệt độ dưới 0 của mùa đông lạnh giá vừa qua.
Các tài xế taxi cho biết họ bị phạt nhiều tiền phạt giao thông hơn. Các giáo viên trường công lo lắng về tin đồn cắt giảm việc làm, và những người dọn vệ sinh đường phố phải chịu cảnh bị chậm lương hai tháng.
'Bom no' 23 nghin ty USD cua Trung Quoc sap tro nen toi te hon
 

Hegang chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong vấn đề nợ của chính quyền địa phương. Điều này đang khiến các nhà đầu tư ngày càng lo lắng và có nguy cơ trở thành lực cản đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong nhiều năm tới.
Goldman Sachs ước tính rằng tổng nợ của Chính phủ Trung Quốc là khoảng 23 nghìn tỷ USD, bao gồm khoản vay ngầm của hàng nghìn công ty tài chính.
Mặc dù khả năng các thành phố vỡ nợ ở Trung Quốc là tương đối thấp, nhưng mối lo ngại lớn hơn là chính quyền địa phương sẽ phải đau đớn tiến hành các cắt giảm triệt để chi tiêu hoặc rút tiền ra khỏi các dự án phát triển để tiếp tục trả nợ.
"Nhiều thành phố khác sẽ trở nên giống như Hegang trong vài năm tới", Song Houze, một nhà kinh tế học tại tổ chức tư vấn MacroPolo của Mỹ, cho biết.
Ông cũng lưu ý rằng dân số ngày một già đi và ít đi của Trung Quốc đồng nghĩa với việc nhiều thành phố ở nước này không có đủ lực lượng lao động để duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh hơn và đảm bảo mức thu ngân sách tốt như hiện nay.
"Chính quyền Trung ương (Trung Quốc) có thể giữ mọi thứ ổn định trong ngắn hạn bằng cách yêu cầu các ngân hàng đảo nợ cho chính quyền địa phương", ông Song nói.
Nhưng nếu không gia hạn nợ thì "thực tế là hơn 2/3 địa phương không trả được nợ đúng hạn", ông nói thêm.
Tại tỉnh Hắc Long Giang, nơi có Hegang, các nhà đầu tư trái phiếu đã cảnh giác với các rủi ro. Trái phiếu 7 năm đang lưu hành của tỉnh có lợi suất trung bình là 3,53%, cao hơn 18,8 điểm cơ bản so với mức trung bình trên toàn quốc, nằm trong tốp 4 trái phiếu đắt đỏ nhất nước.
Việc tái cấu trúc tài khóa có thể được kích hoạt theo một trong hai trường hợp: Khi các khoản thanh toán lãi trái phiếu của một đô thị vượt quá 10% tổng mức chi của đô thị, hoặc khi các nhà lãnh đạo địa phương cho rằng điều đó là cần thiết.
Yuekai Securities có trụ sở tại Trung Quốc ước tính rằng có tới 17 thành phố đã trả lãi trái phiếu hơn 7% chi tiêu ngân sách của họ vào năm 2020, nghĩa là họ sắp vi phạm ngưỡng 10%.
Các thành phố chủ yếu ở các tỉnh nghèo như Liêu Ninh ở phía đông bắc và Nội Mông ở phía bắc.
Không giống như tái cấu trúc nợ doanh nghiệp, tái cấu trúc tài chính ở Trung Quốc không có nghĩa rằng các chủ nợ phải chịu lỗ đối với những gì họ nợ.
Nhiều vấn đề cũng đã hiển hiện ở các thành phố khác.
Shangqiu, thành phố có 7,7 triệu dân ở tỉnh Hà Nam, miền trung Trung Quốc, gần đây đã gây chú ý sau khi gần như đóng cửa dịch vụ xe buýt duy nhất của thành phố.
Vũ Hán và Quảng Châu đã có đề xuất cắt giảm trợ cấp y tế cho người hưu trí.
Công chức ở các thành phố giàu có như Thượng Hải được cho là đang bị cắt giảm lương. Tại tỉnh Quý Châu, các quan chức đã cầu cứu Trung ương cứu trợ.
Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc Liu Kun và các quan chức khác đã tìm cách xoa dịu những lo ngại của công chúng bằng cách nói rằng tài chính của chính quyền địa phương nhìn chung là 'ổn định'.
Giáo sư khoa học chính trị Jean Oi của Đại học Stanford, người chuyên nghiên cứu về cải cách tài chính của Trung Quốc, cho biết: “Vấn đề nợ của chính quyền địa phương Trung Quốc đang lan rộng ra khắp cả nước".
"Trong khi các khu vực ven biển giàu có sẽ có nhiều cơ hội để trả nợ bởi họ có nhiều nguồn lực hơn để khai thác, thì những nơi kém phát triển hơn như Hegang sẽ bị hạn chế hơn nhiều", ông nói.

Theo Hoàng An/Nhà đầu tư

ĐỘC GIẢ BÌNH LUẬN