Kiến nghị tháo gỡ hàng loạt khó khăn cho doanh nghiệp bất động sản

Để tạo điều kiện cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, TP HCM đã đề xuất hàng loạt giải pháp cần tháo gỡ.

Mới đây, TP HCM vừa gửi Bộ Xây dựng báo cáo số liệu về nhà ở và thị trường bất động sản TP HCM năm 2022.

Theo TP HCM, trong những năm gần đây, đặc biệt là 6 tháng cuối năm 2022, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản ngày càng nhiều khó khăn như: vướng mắc trong thủ tục đầu tư, pháp lý của dự án chưa được tháo gỡ đồng bộ, thống nhất về chính sách, quy định pháp luật, đặc biệt là thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, giao đất, tính tiền sử dụng đất...

Khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn do việc kiểm soát chặt chẽ thị trường tín dụng, phát hành trái phiếu, cổ phiếu; lãi suất cho vay, giá xăng dầu, giá vật liệu xây dựng tăng, dẫn đến chi phí hoạt động của doanh nghiệp tăng cao. Do đó, nhiều dự án xây dựng dở đang phải dừng lại, gây lãng phí nguồn lực cho xã hội.

Để tạo điều kiện cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, hiệu quả, TP HCM đề xuất các giải pháp cần tháo gỡ từ các Bộ, ngành Trung ương gồm:

Về vốn chủ sở hữu và vốn pháp định đối với chủ đầu tư các dự án bất động sản nhằm đảm bảo lựa chọn được chủ đầu tư có đủ năng lực tài chính đề đầu tư xây dựng phát triển dự án bất động sản; tăng cường hợp tác quốc tế, khuyến khích thực hiện các dự án theo hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) hoặc hợp tác công tư (PPP) đối với các dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật đô thị.

Phân bổ nguồn vốn ngân sách thu được từ tiền sử dụng đất của các chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính về 20% quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại, bổ sung cho Quỹ Phát triển nhà ở Thành phố, để đầu tư phát triển nhà ở xã hội thuộc sở hữu nhà nước.

Kien nghi thao go hang loat kho khan cho doanh nghiep bat dong san
 Ảnh minh họa.

Dự án phát triển nhà ở chịu sự điều chỉnh, chi phối của rất nhiều luật khác nhau nhưng giữa các luật chưa có sự đồng bộ, thậm chí chồng chéo dẫn đến tình trạng xung đột, không thống nhất trong công tác quản lý nhà nước. Việc sửa đổi Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản cần được nghiên cứu đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất và tháo gỡ các điểm nghẽn khi các luật được ban hành.

Nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến phát triển và quản lý nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở cho người thu nhập thấp; cắt giảm thủ tục hành chính không cần thiết để tạo điều kiện thúc đẩy phát triển nhà ở cho các đối tượng này.

Nghiên cứu, hoàn thiện chính sách thuế phù hợp với thực tế hoạt động kinh doanh bất động sản nhằm góp phần khuyến khích sử dụng nhà, đất có hiệu quả, hạn chế đầu cơ, động viên nguồn thu hợp lý, ổn định cho ngân sách nhà nước, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương.

Tăng cường kiểm soát hoạt động huy động vốn của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản trên thị trường chứng khoán, ngăn chặn đầu cơ, thao túng, thổi giá. Tập trung kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật về phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ về trái phiếu doanh nghiệp, nhất là phát hành trái phiếu riêng lẻ của các doanh nghiệp bất động sản, của tổ chức tín dụng có liên quan đến doanh nghiệp bất động sản, các doanh nghiệp có khối lượng phát hành lớn, lãi suất cao, các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh thua lỗ, các doanh nghiệp phát hành không có tài sản bảo đảm.

Cho phép chủ đầu tư đã hoàn thành việc bồi thường giải phóng mặt bằng đã có quyết định giao đất và hoàn thành nghĩa vụ tài chính do cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận đối với toàn bộ dự án hoặc một phần dự án, đang thực thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được phép chuyển nhượng dự án hoặc một phần dự án tương ứng.

Sớm ban hành quy định về thuế suất giao dịch bất động sản và số lượng bất động sản sở hữu chịu thuế để tạo động lực cho người dân khai báo đúng giá trị giao dịch, giao dịch chính thức, tăng nguồn thu từ giao dịch bất động sản và đảm bảo hoạt động kinh doanh bất động sản được minh bạch và lành mạnh.

Theo Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) trong 9 tháng năm 2022, thị trường bất động sản đã có dấu hiệu dần phục hồi với nguồn cung 11.600 căn nhà, tăng 70,5% so với cùng kỳ năm 2021 nhưng chỉ bằng khoảng 36% so với cùng kỳ năm 2017.

Thị trường bất động sản đang trong giai đoạn cực kỳ khó khăn khi sức mua sụt giảm khiến tính thanh khoản của thị trường và các chủ đầu tư cũng giảm. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu tiền mặt, thiếu vốn lưu động nên một số doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô, giãn tiến độ đầu tư, giảm nhân sự.

Trong thời gian qua, chủ đầu tư, người mua nhà lẫn nhà đầu tư thứ cấp khó tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng, vay được thì phải chịu lãi suất vay cao hơn. Các chủ đầu tư khó tiếp cận nguồn vốn trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ hơn trước, khó huy động nguồn vốn khách hàng.

HoREA cho biết, theo lộ trình, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) sẽ có hiệu lực từ 1/7/2024 nên trong gần 2 năm tới, hàng trăm dự án nhà ở thương mại vẫn chưa được tháo gỡ khó khăn.

Do vậy, HoREA kỳ vọng đến năm 2023, Trung ương sẽ hoàn thành sửa đổi Luật Đất đai 2013 và một số luật liên quan, là giải pháp có tính quyết định nhất để thực hiện mục tiêu phát triển thị trường bất động sản toàn, lành mạnh, bền vững.

Hiệp hội kiến nghị Tổ công tác của Thủ tướng và các cơ quan thẩm quyền của Trung ương sớm xem xét có kết luận dứt điểm các dự án sử dụng quỹ đất có nguồn gốc đất công; Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét trong 12 tháng tới chưa áp dụng quy định tiêu chí nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, cho giãn tiến độ thanh toán trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn thêm 24 tháng và cho phép doanh nghiệp phát hành trái phiếu được thỏa thuận với nhà đầu tư mua trái phiếu để hoán đổi trái phiếu sang cổ phiếu, sản phẩm bất động sản, nhà ở hoặc tài sản khác.

Đối với UBND TP HCM, HoREA đề nghị UBND TP chủ trì cuộc họp để thống nhất thực hiện trình tự thủ tục thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội và dự án đầu tư xây dựng lại nhà chung cư cấp D trên địa bàn TP. Tiếp tục chỉ đạo xem xét giải quyết hơn 100 dự án vướng mắc của các doanh nghiệp, đẩy mạnh công tác cấp sổ cho người mua nhà trong dự án nhà ở thương mại. 

Gia Lai

ĐỘC GIẢ BÌNH LUẬN