Trong ngày 31/3/2023, Ngân hàng Nhà nước đã cùng lúc ban hành 5 quyết định giảm lãi suất, trong đó có Quyết định số số 574/QĐ-NHNN về việc hạ lãi suất tái cấp vốn 0,5% từ mức 6% xuống 5,5%.
Quyết định này được đưa ra sau 2 tuần kể từ quyết định hạ lãi suất tái chiết khấu 1%. Theo Chứng khoán BSC, đây là những nỗ lực đáng ghi nhận của NHNN trong bối cảnh tăng trưởng GDP trong năm nay sẽ gặp thách thức không nhỏ bên cạnh bối cảnh thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường.
Chứng khoán BSC cho rằng, lý do NHNN hạ lãi suất điều hành bởi lạm phát tăng 3,35% so cùng kỳ sau khi tạo đỉnh tháng 1 (4,89%) cho thấy dấu hiệu giá cả hàng hóa ổn định lại. Lạm phát cơ bản cũng có dấu hiệu giảm nhẹ trong quý 1, báo hiệu tín hiệu tạo đỉnh của giá cả các loại hàng hóa cơ bản. Hiện tượng này tạo điều kiện cho NHNN điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt và bớt thắt chặt hơn.
Đồng thời, tốc độ tăng trưởng quý 1/2023 chỉ đạt 3,32%, cao hơn đúng quý 1/2020 và thấp hơn các quý còn lại trong giai đoạn 2011-2023. Với mục tiêu Chính phủ đạt mức tăng trưởng 6% trong năm 2023 thì áp lực tăng trưởng kinh tế có thể tạo động lực cho NHNN hạ lãi suất nhằm giảm mức độ thắt chặt lên tăng trưởng kinh tế.
Ngoài ra, tỷ giá USD/VND vẫn giữ ở mức ổn định từ khi NHNN hạ lãi suất tái chiết khấu vào ngày 14/3/2022. Tính đến ngày 31/3/2023, tỷ giá USD/VND đã giảm -0,5% so với thời điểm ngày 14/03/2023. Cho thấy tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp và lạm phát dần ổn định lại đang là các dấu hiệu cho chính sách tiền tệ hướng về tăng trưởng kinh tế.
Giảm lãi suất sẽ có tác động như thế nào đến toàn nền kinh tế?
Theo BSC, đối với doanh nghiệp, việc hạ lãi suất sẽ khiến chi phí sử dụng dòng vốn thấp và từ đó, cải thiện kết quả và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Đối với người dân, họ có thể quyết định tiêu dùng nhiều hơn khi mức vay vốn ở chi phí thấp. Hiện tượng này sẽ kích thích tăng trưởng kinh tế và làm gia tăng khối lượng đơn hàng cho doanh nghiệp.
Dòng vốn vào thị trường tài chính sẽ gia tăng khi mức lãi suất huy động không còn hấp dẫn và cơ hội đầu tư xuất hiện ở các thị trường tài chính như chứng khoán và bất động sản.
Về tỷ giá USD/VND, đây là yếu tố đáng lo ngại khi lãi suất qua đêm của USD và VND có mức swap âm khá lớn. Hiện tượng này thường là chỉ báo cho việc đồng USD tăng giá do mức lãi suất USD lớn hơn VND có thể sẽ dẫn đến dòng vốn ngoại hối nóng chảy ra khỏi nền kinh tế.
Thị trường chứng khoán phản ứng như nào đối với các lần hạ lãi suất điều hành?
Chứng khoán BSC thống kê, kể từ năm 2000 đến nay, NHNN đã có 29 lần hạ lãi suất điều hành. Lãi suất điều hành và VN-Index thường có xu hướng ngược nhau. Khi NHNN hạ lãi suất điều hành, thị trường chứng khoán Việt Nam có xu hướng đi lên sau đó và ngược lại.
Trong những lần NHNN tuyên bố hạ lãi suất điều hành, VN-Index thường sẽ có phản ứng tích cực trong ngắn hạn, tăng trung bình 0,46% trong phiên hôm sau.
Xét về các ngành, Chứng khoán BSC lấy diễn biến 3 lần NHNN công bố hạ lãi suất điều hành gần đây nhất, là ngày 12/5/2020, 30/9/2020 và 14/3/2023. Trong đó ngày 14/3/2023, NHNN công bố hạ lãi suất tái chiết khấu 1%, còn đối với hai lần còn lại, NHNN đồng loạt hạ cả lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn 0,5%.
Nhìn chung, các ngành đều có phản ứng tích cực trong ngắn hạn đối với thông tin này, và hầu hết đều tăng điểm ngay trong phiên hôm sau.