Tại báo cáo phân tích vừa công bố, VNDirect kỳ vọng CTCP Thép Hòa Phát (HoSE: HPG) sẽ tạo bước ngoặt trong quý 3/2023.
Nhu cầu thép xây dựng Việt Nam giảm 9% trong năm 2023
Thị trường BĐS nhà ở tại Việt Nam đã hạ nhiệt kể từ quý 2/2022 do sự kiện bắt giữ một số nhà lãnh đạo doanh nghiệp BĐS lớn (vi phạm quy định phát hành trái phiếu doanh nghiệp), lãi suất mua nhà tăng và room tín dụng hạn chế.
Ngành thép trong nước cũng đang chịu tác động từ những khó khăn như: (1) giá nguyên liệu đầu vào cao (bao gồm than cốc và thép phế) và (2) nhu cầu thép toàn cầu sụt giảm, gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp thép Việt Nam.
Kết quả là tổng sản lượng tiêu thụ thép của Việt Nam (bao gồm thép xây dựng, ống thép và tôn mạ) đã giảm mạnh 21% xuống mức 3,7 triệu tấn trong quý 4/2022 (và giảm 8,3% so với quý trước đó).
VNDirectch cho rằng nhu cầu ảm đạm kéo dài của lĩnh vực xây dựng dân dụng nội địa sẽ tác động đáng kể đối với nhu cầu vật liệu xây dựng trong năm 2023.
Do đó, mặc dù giải ngân đầu tư công được kỳ vọng sẽ tăng tốc trong những quý tới, VNDirect dự báo tổng nhu cầu thép trong nước sẽ tăng trưởng âm một chữ số vào năm 2023. Cụ thể, tổng sản lượng tiêu thụ thép xây dựng của Việt Nam trong năm 2023 sẽ giảm 9,2% so cùng kỳ xuống mức 9,5 triệu tấn.
Đà tăng hiện tại của giá thép là không bền vững do nhu cầu yếu
Kể từ giữa tháng 12/2022, HPG đã có 6 lần điều chỉnh tăng giá bán thép xây dựng, với tổng mức tăng 9,1% (+1.360 đồng/kg). Đối với sản phẩm HRC, giá chào bán cho lô hàng tháng 3 của HPG là 670 USD/tấn, tăng 22% sv đầu năm.
VNDirect cho rằng đà tăng của giá bán thép đến chủ yếu do chi phí đầu vào tăng cao khi giá quặng sắt – than cốc – thép phế đã tăng lần lượt 10,2%-28,5%-10% kể từ đầu năm.
VNDirect tin rằng đà tăng hiện tại của giá bán thép tại cả Trung Quốc và Việt Nam là không bền vững do nhu cầu thép yếu sẽ diễn ra kéo dài.
VNDirect dự phóng trung bình giá bán thép xây dựng và HRC năm 2023 của HPG sẽ đạt lần lượt 15,956 triệu đồng/tấn và 640 USD/tấn, thấp hơp 2,4%-4,5% so với giá giao ngay hiện nay.
Lợi nhuận sau thuế năm 2023 sẽ giảm 5,7%
Theo kế hoạch của ban lãnh đạo, doanh thu năm 2023 của HPG là 150.000 tỷ đồng (+6,1% svck) và LNST 8.000 tỷ đồng (-5,7% svck), thấp hơn 42,3% so với dự phóng trước đó của VNDirect.
VNDirect cũng lưu ý rằng 2022 là năm đầu tiên sau 10 năm, HPG không hoàn thành kế hoạch LNST được Đại hội cổ đông giao. Trong giai đoạn 2012-2021, HPG thường xuyên vượt kế hoạch LNST với mức trung bình là 47%.
Do đó, VNDirect tin rằng kế hoạch kinh doanh năm 2023 đã được lập trên cơ sở thận trong của ban lãnh đạo công ty, đặc biệt trong bối cảnh giá nguyên liệu đầu vào biến động và nhu cầu thép yếu như hiện nay. Kết quả kinh doanh kém khả quan trong năm 2022 và chi phí đầu tư lớn trong năm 2023-24 cho Khu liên hợp gang thép Dung Quất giai đoạn 2, HPG cũng sẽ không trả cổ tức tiến mặt trong năm 2023.
Sản lượng tiêu thụ thép năm 2023 của HPG sẽ giảm 8% trước khi phục hồi mạnh 15% trong năm 2024
Đi theo xu hướng của ngành thép Việt Nam, sản lượng tiêu thụ của HPG trong quý 4/2022 chỉ đạt 1,75 triệu tấn, giảm 31% so cùng kỳ và 12% so quý trước đó. Trong đó, mức bán hàng ghi nhận giảm ở tất cả các nhóm sản phẩm, cụ thể là thép xây dựng (-24,9%), HRC (-5,9%), tôn mạ (-49%) và ống thép (-2,9%).
Mặc dù tăng trưởng sản lượng tiêu thụ thép xây dựng của HPG năm 2022 là vượt trội so với toàn ngành và phù hợp với dự phóng trước đó, VNDirect vẫn điều chỉnh giảm dự phóng sản lượng bán hàng trong năm 2023 xuống 3,9 triệu tấn (-8,3% so cùng kỳ) và thấp hơn 16,8% so dự phóng trước đó.
HPG mới chỉ vận hành trở lại một/bốn lò cao tại Hải Dương từ 27/12/2022. Mặc dù vậy, sản lượng sản xuất của công ty vẫn ghi nhận mức thấp trong 2 tháng đầu năm 2023 với tổng sản lượng chỉ đạt 809 nghìn tấn (-42% so cùng kỳ).
Thời điểm hiện tại, HPG hiện vẫn còn 3 lò cao đang đóng và chưa có kế hoạch cụ thể cho việc vận hành trở lại. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nhu cầu kỳ vọng trong ngắn hạn đối với các sản phẩm thép vẫn thấp.
VNDirect kỳ vọng 3 lò cao còn lại sẽ bắt đầu hoạt động trở lại từ tháng 5/2023 và tăng dần hiệu suất hoạt động lên 90% kể từ tháng 9/2023. Do đó, sản lượng sản xuất thép thô của HPG năm 2023 sẽ đạt 7,16 triệu tấn (-5% svck), theo dự phóng của VNDirect.
Lãi ròng của HPG có thể vẫn sẽ âm trong quý 1/2023, kỳ vọng lợi nhuận cải thiện trong quý 3/2023
Kết quả kinh doanh kém hơn kỳ vọng trong quý 4/2022 do chi phí nguyên liệu đầu vào cao. VNDirect đang thận trọng hơn đối với lãi ròng ngắn hạn của HPG trong quý 1/2023.
VNDirect cho rằng lợi nhuận ròng của HPG vẫn sẽ ghi nhận ở mức thấp trong nửa đầu năm 2023, trước khi tăng trưởng tích cực trở lại từ quý 3/2023 nhờ (1) sản lượng tiêu thụ thép tăng trở lại từ mức thấp của nửa cuối năm 2022, (2) biên lãi gộp được cải thiện khi giá nguyên liệu đầu vào giảm và dự phóng giảm giá hàng tôn kho thấp hơn và (3) cải thiện lỗ ròng chi phí tài chính khi lỗ tỷ giá giảm mạnh.
Theo diễn biến của giá hàng hóa giao ngay (bao gồm giá thép, quặng sắt, than cốc và thép phế), VNDirect ước tính biên EBITDA của HPG trong quý 1/2023 thấp hơn 1,8 điểm % so với quý 4/2022.
Với nhu cầu yếu, VNDirect lo ngại về khả năng chuyển rủi ro tăng giá nguyên liệu đầu vào của HPG sang phía người tiêu dùng cuối cùng. Bên cạnh đó, hiệu suất vận hành nhà máy thấp trong nửa đầu năm 2023 cũng sẽ tác động tới biên lợi nhuận của công ty. Do đó, VNDirect dự phóng lãi ròng của HPG có thể vẫn sẽ âm trong quý 1/2023.
Trong khi đó, giá cổ phiếu HPG đã tăng mạnh 67% trong 4 tháng gần nhất nhờ giá bán thép tăng và Trung Quốc mở cửa lại nền kinh tế. HPG hiện đang được giao dịch ở mức P/E 2023-24 lần lượt là 12.0x-8.7x, không quá hấp dẫn để đầu tư ngắn hạn – mặc dù điều này là không bất ngờ khi ngành thép đang ở chu kỳ khó khăn. VNDirect cho rằng HPG đang trong giai đoạn khó khăn nhất của chu kỳ kinh doanh và dữ liệu gần đây cho thấy tốc độ phục hồi đang khá chậm.
Tuy nhiên, VNDirect vẫn ưu tiên HPG cho đầu tư dài hạn nhờ (1) vị thế hàng đầu của HPG trong ngành thép Đông Nam Á sẽ giúp công ty hưởng lợi từ nhu cầu xây dựng mạnh mẽ ở cả mảng dân dụng và cơ sở hạ tầng, (2) bảng cân đối kế toán lành mạnh của công ty với lượng tiền mặt dồi dào sẽ giúp HPG có thể gia tăng thị phần trong giai đoạn giá thép giảm và (3) KLHDQ 2 sẽ giúp HPG tăng công suất sản xuất thép thô lên 14,6 triệu tấn/năm từ năm 2025, tăng 66% so với hiện nay.
Bên cạnh đó, thép cuộn cán nóng (HRC) - sản phẩm đầu ra chính của KLHDQ 2, vẫn đang đối mặt với tình trạng khan hiếm nguồn cung tại thị trường nội địa và phụ thuộc vào xuất khẩu, do đó những lo ngại về tình trạng dư cung thép của HPG trong giai đoạn 2025-30 là thấp, theo quan điểm của VNDirect.
Động lực tăng giá là các dự án mới (dự án nhôm, bất động sản và thiết bị gia dụng) để phát triển chuỗi giá trị. Rủi ro giảm giá bao gồm (1) chính sách tiền tệ thắt chặt tại Việt Nam khiến lãi vay cao hơn kỳ vọng và (2) giá USD tăng mạnh hơn kỳ vọng.